10 tips voor het renoveren van een badkamer

🔊 Luister

Tijdens mijn werk als bouwkundig keurder kom ik vaak badkamers in de jaren 30 woningen tegen, waarvan de kwaliteit wat tegenvalt. Losse tegels, lekkages en soms zelfs schimmels. Ik begon mij af te vragen, hoe dat kan, waar ligt dat aan?
Ik deed wat onderzoek en het blijkt dat er een aantal vrij eenvoudige oplossingen zijn die vervelende vervolgschade kunnen voorkomen.
Deze oplossingen heb ik in een paar tips voor je samengevat.

De badkamer in een jaren 30 woning is traditioneel erg klein. Veel mensen willen deze badkamer vergroten.
Het renoveren van een badkamer kan veel gebruiksplezier opleveren. Houdt er rekening mee dat eerst even door het stof heen moet bijten voordat de badkamer af is. De kosten van het renoveren van een badkamer vakken soms tegen. Laat u altijd goed vooraf informeren. Bij Voorkeur door een onafhankelijke specialist.

# Tip 1

Het tegelwerk

Leg eerst een rij tegels naar beide richtingen in een badkamer. Zo kunt u uitmeten of de tegels mooi verdeeld zijn, in de lengte en breedterichting. Probeer altijd om uit te komen op tegels die groter zijn dan een halve tegel, voor het mooiste resultaat.
Dit geldt ook voor wandtegels.

Het is erg netjes als de voegen van de wandtegels en vloertegels in elkaar overlopen.

Zorg er altijd voor dat vloertegels goed vlak liggen. En let erop dat er overal voldoende lijm aangebracht is. Tegels die (achteraf) hol klinken zijn niet goed gelegd en kunnen op termijn loslaten. Lekkage van de badkamer kan het gevolg zijn.
Let er ook op dat vloertegels (net als bij een houten vloer) aan de zijkant vrij dienen te liggen. Tegels kunnen onder invloed van temperatuur (zeker als je een vloerverwarming plaatst) uitzetten, waardoor ze omhoog kunnen springen.

Hol klinkende wandtegels zijn vaak op een sterk hygroscopisch stucwerk geplakt. Dit stucwerk is niet geschikt voor vochtige ruimtes zoals een badkamer. Houdt hier tijdens het stuken rekening mee. Ook kan het zijn dat de ondergrond onvoldoende geprimed is. Hol klinkende wandtegels, kunnen, net als hol klinkende vloertegels, op termijn voor lekkages zorgen.

Het is al een tijdje een trend om wandtegels van de vloer tot aan het plafond te plakken. Historisch gezien komt dit ook overeen met de luxe badkamers die er rond de jaren 30 geplaatst werden.
Echter voor de vochthuishouding is het beter om de tegels maximaal tot 2 meter hoog te plakken. De gestucte wanden erboven krijgen dan een vochtregulerende werking. Dit is beter voor de totale vochthuishouding in de badkamer.

# Tip 2

De vloer

Een typische vloer in een jaren 30 woning is opgebouwd uit houten balken waar vloerdelen op bevestigd zijn. Soms liggen deze balken verder dan 60 centimeter uit elkaar. Deze vloeren zijn minder geschikt om zwaar belast te worden. Een badkuip kan een probleem vormen door het grote gewicht van het bad en het water.
Om die reden wordt er vaak voorgesteld om de vloer van beton te maken. Met plaats dan een metalen zwaluwstaartplaat (Lewis vloerplaat) over de balken en stort daar een laagje beton overheen.
Vraag de aannemer altijd om een constructeur te raadplegen, of de balken wel voldoende draagkracht hebben.

Fermacell
Een andere oplossing is de toepassing van een fermacell vloer. Dit zijn dubbele vloerplaten voorzien van een geluiddempende laag. Voor een aannemer zijn deze platen makkelijk in gebruik. Let er wel op dat je een waterbestendige plaat kiest.

Plaats nooit tegels op een houten ondergrond. Een houten vloer is nooit voldoende waterdicht. Tegels bewegen, waardoor voegen stuk gaan en er lekkages zullen ontstaan.

# Tip 3

Wanden en stucwerk

We vinden vaak mooi om de tegels op de wanden tot aan het plafond door te tegelen. Veel mensen noemen dit modern of eigentijds. Realiseer je dat dit in de luxe badkamers rond de jaren 30 ook al toegepast werd. Later kwam men tot de conclusie dat een laagje stucwerk boven de tegels vrijhouden een positief effect heeft op de vochthuishouding in de badkamer.
Om die reden is er ij het bouwbesluit opgenomen dat het verstandig is om de tegels achter bad en douche maar tot 2 meter hoog door te tegelen en achter toilet en wastafel tot 1 meter 20.
Een tip van de ontwerper. Een laag stucwerk kan een bijzonder ruimtelijk effect opleveren. De badkamer lijkt hoger.

Stucwerk
Houdt er rekening mee dat de toegepaste stucmortel geschikt is voor een badkamer. Stucwerk dat te sterk hygroscopisch is. Sterk hygroscopisch stucwerk zuigt teveel water op, waardoor tegels los kunnen laten.
Zorg ook altijd voor een goede, en voldoende, primer op de ondergrond, voor een goede hechting.

# Tip 4

Kimband

Iets wat nogal eens vergeten wordt is het toepassen van kimband. Deze band is speciaal ontwikkeld voor toepassingen in natte ruimtes. De kimband wordt toegepast in de hoeken van de wanden en vloeren. Het doel van kimband is, het voorkomen van lekkages, door vocht, via de hoeken in een constructie trekt.
Kimband moet rondom in de badkamer (niet langs het plafond) toegepast worden.
Niet alleen ter plaatse van de douche, zoals sommige aannemers dat doen!

# Tip 5

Voegwerk

Voegwerk is een belangrijk gegeven om je badkamer er mooi uit te laten zien. Onze ervaring, uit de dagelijkse praktijk, is dat je het beste voor zilvergrijs voegwerk kunt kiezen. Deze voeg verkleurd nauwelijks en blijft het mooiste. Witte voegen worden op termijn geel en donkere voegen tekenen wit af door kalkaanslag.

Kies voor de vloer bij voorkeur voor een flexibele voeg. Door eventuele bewegingen van het oppervlakte onder de vloertegels kunnen voegen barsten. Hierdoor kan er water in de onderliggende constructie komen met alle gevolgen van dien.

Kitvoegen
Kit- en voegwerk ter plaatse van een douche of badrand is onderhevig aan shampoo en zeepresten. Deze resten bevatten in het algemeen licht chemische stoffen. Bij een minder goede ventilatie zal het kit- en voegwerk achteruit gaan. Om schimmelvorming te voorkomen is het van belang om na het gebruik van douche of bad de kitvoegen direct te drogen en goed te ventileren.

Hoe lang gaat een kitvoeg mee?

Oudere kitsoorten gaan ongeveer 5 jaar. Kit op een polyurethaan basis kent, onder goede omstandigheden, een langere levensduur.
Controleer daarom uw voegen in de badkamer regelmatig:
Het is het meest effectief om voegen te controleren is in een koudere jaargetijde. Door de lagere temperaturen kunnen bouwmaterialen door thermische krimp korter zijn geworden. Op dit moment zijn de kitvoegen op hun breedst.

Let op bij het controleren van de voegen op:

onthechting en/of scheurvorming
beschadiging en/of verwering
aantasting en/of schimmels
algehele staat van onderhoud van de omringende constructiedelen.
Als de kitvoeg kiert of loslaat dien deze (eventueel plaatselijk) vervangen te worden.

Voor de reiniging van de kitvoegen is het niet verstandig om agressieve- en chloorhoudende reinigingsmiddelen gebruiken, dit kan namelijk de schimmelwerende werking van de kit ongedaan maken

# Tip 6

Ventilatie

Een badkamer is een natte ruimte. Zoals eerder opgemerkt met vaak tegels tot aan het plafond. Om die reden is het belangrijk om veel aandacht te besteden aan een goede ventilatie van de ruimte. Een ruimte dient diagonaal van hoek naar hoek geventileerd te worden.
In de praktijk maken we een spleet onder de deur die minimaal 2 centimeter hoog is. De lucht wordt toegevoerd of afgevoerd via een rooster in het plafond bij de overstaande wand. Dit ook de plaats waar het verstandig is om een douche te plaatsen.
Andere oplossingen kunnen ook, als er maar een diagonale stroom door de hele ruimte ontstaat.
Een ruimte dient 24/7 geventileerd te worden. Een badkamer met 14 liter/ seconde aan lucht.

Plaats NOOIT een elektrische ventilator boven de douche. Er bestaat een risico dat je onder stroom komt te staan als er waterdamp bij de elektriciteit kan komen.

Als er schimmels op de voegen, kitnaden of het plafond verschijnen, dan is er geen goede ventilatie.

# Tip 7

Elektra en aarding

Besteedt veel aandacht aan het elektra in een badkamer. De jaren 30 woningen hadden net of net nog geen elektriciteit in huis.
De eerste bedrading was van canvas. Dit komen we nog af en toe tegen. Houdt er altijd rekening mee dat men niet alle bedrading vervangen hoeft te hebben. in de praktijk komen we erg vaak tegen dat alleen draden die makkelijk bereikbaar zijn en in het zicht komen, vervangen zijn. Ondanks dat de bewoner met de juiste intenties hier opdracht voor gegeven en veelal er een hoop geld voor betaald heeft.

Elektriciteit in huis en daarmee ook in de badkamer dient te voldoen aan de eisen uit de nen 1010. Dit is een norm voor het aanleggen van elektrische installaties. In deze norm staat onder andere beschreven dat er geen aansluitingen van 230V recht boven het bad en douche mogen zijn. Als je heet doucht of baddert dan kan er stoom vormen. Komt deze stoom in aanraking met 230V dan kan dit ernstige, zelfs dodelijke, gevolgen hebben.
Pas daarom altijd op met verlichting en vergeet ook de elektrische ventilator niet.

Een wandcontactdoos (stopcontact) in de badkamer is erg handig. Zeker als je elektrisch scheert of je tandenborstel wil opladen. Let er wel op dat het, te dicht bij een kraan, plaatsen van zo’n WCD (wandcontactdoos) gevaarlijk kan zijn. Een WCD die binnen een straal van 60 centimeter van de kraan geplaatst is dient ALTIJD voorzien te zijn van een afdekkap met een veer. Deze kap valt dicht als er geen stekker inzit.

# Tip 8

Vloerverwarming

Veel mensen vinden het fijn om een vloerverwarming in een badkamer te laten plaatsen. Dit kan een conventionele vloerverwarming zijn met waterslangen maar ook een elektrische. houdt er even rekening mee dat infrarood vloerverwarmingen meestal niet goed tegen vocht kunnen.
Een elektrische vloerverwarming kost in principe meer energie dan een vloerverwarming op waterbasis. Echter een elektrische vloerverwarming is een stuk dunner en scheelt enorm in aanleg hoogte. Deze vloerverwarming is ook nog eens sneller warm. Omdat een vloerverwarming in een badkamer meestal maar een beperkte tijd aan is. Kan een elektrische vloerverwarming, ondanks het hogere verbruik, een optie zijn.

Let er altijd heel erg goed op dat men een vloerverwarming NIET over de waterleidingen heen legt. De koudwaterleiding kan opwarmen door de vloerverwarming, waardoor er heel snel brak en bedorven water in een leiding kan ontstaan. Een van de meest voorkomende gevolgen hiervan is de vorming van legionella. Je kunt er ernstig ziek van worden.

Kan het niet anders, dan dat een vloerverwarming over de waterleidingen moet kruisen. Kies er dan voor om een goede isolator tussen de leidingen en de vloerverwarming aan te brengen. Je kunt daarbij denken aan een aluminium folie-achtig isolatie product zoals een folie van Magnum heating (zie afbeelding)

# Tip 9

Verwarming achter de spiegel

Denk ook eens aan het plaatsen van een vloerverwarming achter de spiegel. De spiegel zal dan minder snel condenseren. Dit geeft meer gebruiksplezier in de badkamer.

# Tip 10

Vergeet niet om het bad vol te laten lopen

Men vergeet nogal eens het bad vol met water te zetten, voordat men het front betegeld. Als je tegels wil aanbrengen tegen de voorzijde van het bad, dan is het verstandig om het bad eerst vol te laten lopen met water. Door het gewicht van het water zal het bad iets zakken. Plaats dan de tegels.
Doe je het andersom, dan kan het voorkomen, dat de tegels onder druk komen te staan als je in bad gaat. Het gevolg kan zijn dat de tegels eraf springen.